Lider, bulunduğu çevreye yarar sağlayan, çevreyi yönetebilmek için sorumluluğunu zekâ ve bilgi ile harmanlayan kişiye denir. Elindeki güç, bilgi, deneyim ve tecrübe ile etrafındakileri etkiler; taşın altına elini koyar ve gerekirse zor kararların ve sonuçların arkasında durmayı bilir.

Her liderin kendine özgü özellikleri vardır. Peki etkili bir lider olabilmek için hangi özelliklere sahip olmak gerekir?

Enneagram modeli bize bu sorunun cevabını net bir şekilde veriyor. Liderin kendisini tanıyarak sahip olduğu özellikleri bilmesi ve sonrasında zayıf olan özelliklerini geliştirmek için gayret ortaya koyuyor olması gerekir.

Enneagram modeline göre etkili liderin doğru kapıları açabilmesi için sahip olması gereken 9 anahtar sunulmaktadır. Bu anahtarlar şunlardır:

1. Kendini tanı ve senin için en iyi olanı hedefle

İnsanın özel yaşamında ve iş hayatında mutlu olması için gereken ilk şart kişisel gelişimini sağlayabilmek için ilk adımı atmaktır.

Atılacak olan bu ilk adım kişinin kendini tanıması ve kişiliğiyle ilgili farkındalığını arttırmasıdır. İnsanın bireysel olarak yaşadığı problemlerinin çoğunun kaynağı da bu problemlerin çözümü de kendisini tanımasındadır.

Bir lider önce kendi fotoğrafını çekmeli, kendi kabiliyetleri ölçüsünde ideal hedefini belirlemeli ve o noktaya doğru ilerlemelidir.

2. Etrafındakilere değer ver

Birlikte çalıştığımız iş arkadaşlarımızın isimlerini kullanmalıyız. Çünkü herkes kendi ismini duymak ister. Etrafınızdaki kişileri fark ettiğinizi onlara gösterin. “Günaydın”, “Nasılsın?”, “Seni özledim” gibi kullanılabilecek ifadeler bunun en kolay yoludur. Onların kişilikleri, işleri hobileri hakkındaki ayrıntılı bilgileri hatırladığınız ve unutmadığınızı onlara gösterin. Çocukları, eşleri, aileleri ve arkadaşları hakkındaki küçük detaylar hatırlanmaya değerdir. Birlikte çalıştığınız kişilerin doğum günleri, evlilik, doğum, mezuniyet gibi kıymetli anlarında yanında olun. Tebrik için kart göndermek, hediye almak veya bir telefon açmak bunu göstermek için kullanılabilecek en basit yöntemlerden bazıları… Onlar için her zaman ulaşılabilir olduğunuzu bilmelerini sağlayın, yardım etmek için çaba gösterin.

3. Motive et

Birilerine iş yaptırabilmenin en kısa yolu o işi yapma arzusu onlarda uyandırmaktır. Tehditle, zulümle, kaba davranışlarla da iş yaptırmak mümkündür. Ancak bu tarz davranışların sonrasında katlanmak gereken başka ağır neticeleri vardır. Tenkit, insanın çalışma ve başarma ihtirasını öldüren en güçlü silahtır.

Samimi bir takdir, iltifat hangimizin hoşuna gitmez? İnsanın yeteneklerini geliştirmesi ve kullanması onun takdir ve teşvik edilmesine bağlıdır. Çalışmalarına hız vermek için gerekli övgüde bulunmak, onları takdir etmek gerekmektedir. Beğendiğiniz bir şeyi takdir etmekte cimri davranmamalısınız. Makamı ne olursa olsun tenkit yerine iltifat duyup da daha çok gayrete gelmeyen kimse yoktur.

4. Anlamı keşfet, farklı olanı yakala

Kişisel olarak bir marka haline gelmek elbette ki mümkündür. İnsanın kendini ifade ederken kendine özel bir biçimi varsa, ne kadar yaratıcıysa o kadar marka olmaya değerdir.

Bunu yapabilmek için kreatif tarafınızı güçlendirecek şeyler yapın. Film izleyin, kitap okuyun ve farklı bulduğunuz insanlarla temasa geçin ve onlarla konuşun. Alışkın olduğunuz standartlarınızdan sizi biraz olsun uzaklaştıracak yeni düşüncelerin ve perspektiflerin peşine düşün.

Fikirlerinizin başkaları tarafından kabul görüp görmeyeceği konusunda endişelenmeyin. Endişeleriniz düşünce akışınızı, farklı şeyler sınabilme yeteneğinizi sekteye uğratabilir. Farklı olan fikirlerinizin düşüncede kalmaması için harekete geçin. Düşünsel faaliyetleriniz zaman zaman tıkanabilir. Böyle zamanlarda diğer insanların fikirlerini almaktan çekinmeyin. Başkalarının fikirlerini kendi düşünce süzgecinden geçirdiğinizde size özgün şeyler mutlaka ortaya çıkacaktır.  

5. Bilgiye ulaş ve kullan  

Thomas A. Stewart’ın da dediği gibi “İçinde yaşadığımız yeni çağda, zenginlik bilginin ürünüdür. Bilgi, ekonominin başlıca hammaddesi ve en önemli ürünüdür. Günümüzde zenginlik yaratmak için gerek duyulan sermaye varlıklarının yerini bilgi almıştır.”

Etkili liderler kendilerini geliştirmeye katkıda bulunacak her türlü kitabı, dergiyi ya da makaleyi okuyarak her gün kapasitelerini arttırmaya ve dünya görüşlerini genişletmeye çalışırlar. Etkili yöneticiler için öğrenmek, yalnızca belli bir sonuca ulaşmada, bir unvan sahibi olmada ya da eğitimlerini tamamlamada bir araç değildir. Sürekli öğrenmek onların hayatlarına çok güçlü şeyler katar ve hızla gelişen dünyaya ayak uydurmalarını kolaylaştırır.

Etkili yöneticiler aynı zamanda bildiklerini çevresindekilerle de paylaşır. Sürekli fikir alışverişi yaparak bildiklerinden diğer insanların faydalanmasını, aynı zamanda kendi düşünce sistemlerinin ve bilgi dağarcıklarının gelişmesini amaçlarlar.

6. Riskleri gör ve gerekli önlemleri al

Bir lider için riskleri görebilmek ve yönetebilmek çok önemlidir. Kriz yönetimi iş dünyasının vazgeçilmez bir parçasıdır. Etkili liderler kriz yönetiminde çok başarılı olurlar. Kriz anlarında soğukkanlı olabilmeyi başarabilirler. Ani karar vermekten kaçınır, önce tüm süreçleri gözden geçirir, sonra en doğru hamleyi yaparlar.

Etkili liderler, her an dünyayı, ülkeyi ve sektörü takip ederler. Geleceği, fırsatları ve olası tehditleri görmeye çalışırlar. Tehlikeleri önceden sezip önlem alırlar. Çoğunlukla az söz verirler ve onlardan beklenenden ya da söz verdiklerinden daha fazlasını sunmaya gayret ederler.

7. Vizyonu belirle  

Etkili liderlerin çok iyi planlanmış bir hayat stratejileri vardır. Hayata dair misyonları, vizyonları, amaçlarını ve hedefleri oldukça açıktır. Bu liderlerin genellikle, ‘yapmam gerekenler’ ve ‘yapmak istediklerim’ gibi listeleri vardır. Sadece uzmanlık alanları ile ilgili konuları bilmekle yetinmez aynı zamanda günümüz dünyasında disiplinler arası çalışmalar ve okumalar yapmanın gerekliliğine inanırlar. Sonsuz bir merak duygusuyla hayatı öğrenmeye çalışır ve vizyonlarını her gün biraz daha genişletirler.

8. Öncülük et

Etkili liderler her zaman yeni şeyler denemek isterler. Giriştikleri işin, planladıkları sonuçları vermezse, başarısız olurlarsa bu durumun hayattan ders çıkarma olanağı sunan bir sonuç olduğunun her zaman farkındadırlar. Etkili liderler yaptıkları işe her zaman inanırlar ve kendilerine güvenirler. Aynı zamanda iş bitiricidirler. Her gün hayata dair önemli kararlar alır ve işe koyulurlar. Sonuca ulaşmak onların hayat felsefesidir.

9. Takım ruhunu yakala

Çalışma arkadaşlarınızla iş birliği yapın. Onların da fikirlerinin alınmasıyla yapılan bir çalışma daima yaptığınız işinize katkı sağlayacaktır. Takım arkadaşlarınıza yardım etmeye vakit ayırmanız, grup içi dostluk ve dayanışmayı güçlendirecektir. Lider de içinde bulunduğu grubun bir parçasıdır. Doğru grup ile yapılan çalışmalar motivasyonu arttırır. İşinizi geliştirmeye yardımcı olacak kişilerin bulunduğu gruplarda var olmaya çalışın.

Takımınızdakileri dinleyin, onların mesajlarını alın. Dinlerken yargılamadan uzak durun.

Dr. Abdulrezzak ÇİL - Melek ÇİL

Enneagram Kişilik Testi Liderlik Okulu

AŞAĞIDAKİ YAZILAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Enneagram İnsan Tanıma Modeli ve Kariyer Planlama-1

Enneagram İnsan Tanıma Modeli ve Kariyer Planlama-2

Enneagram Tipleri için Kariyer Önerileri (Tip 2- Tip 3- Tip 4)

Enneagram Tipleri için Kariyer Önerileri (Tip 5- Tip 6- Tip 7)

Enneagram Tipleri için Kariyer Önerileri (Tip 8- Tip 9- Tip 1)

Enneagram ve Liderlik

Enneagrama Göre Liderlik Tarzları