Çocuk Yalana Neden Başvurur?

6-7 yaşından sonra çocukta gözlenen yalana sık sık başvurma davranışı, bir uyum-davranış bozukluğudur.

Çocuklar, hiçbir sebep yokken yalan söylemezler. Hiçbir çocuk, doğuştan yalana eğilimli değildir. Çocukları, yalan söylemeye iten faktörler vardır.

Bunlar kısaca şunlardır:

1. Çocuğun, yalan söyleyen yetişkinleri taklit etmesi. Yetişkinlerin, çocuğun yanında sık sık yalana başvurmaları, çocuğun onları model almasına sebep olur.

2. Çocuğun, sevgi- şefkat eksikliğini ilgi çekmek yoluyla telafi etmesi. Örneğin, gözünden yaş gelmeden canının yandığını söyleyen çocuğun ağlama taklidi yapması.

3. Çocuğun değersizlik hissi ve onaylanma gereksinimi. Kendisini değersiz hisseden bir çocuk, çevresindekiler tarafından değerli algılanma ve onaylanma ihtiyacıyla sahip olmadığı bir şeye sahip olduğunu veya yapmadığı bir şeyi yaptığını ifade edebilir.

4. Çocuğun, aşırı takdirle ödüllendirilmesi veya yetersiz takdirle ödüllendirilmesi. Çocuk, ailesinden hiç görmediği bir takdiri görebilmek veya sürekli gördüğü takdirin devamını sağlamak için elde etmediği başarıları elde etmiş gibi gösterebilir.

5. Çocuğun cezadan kaçınmak istemesi. Çocuk cezaya, kıyaslayıcı, küçümseyici ve aşağılayıcı tutumlara maruz kalmamak için de yalan söyleyebilir

6.Çocuğun korku ve kaygı veren durumlardan kaçınmak istemesi.

YALANA BAŞVURAN ÇOCUĞA NASIL YAKLAŞILMALI?

Çocuğun bu yaşlarda söylediği yalanlar, zararsız gibi görülüp önemsenmezse ileride alışkanlık halini almasına neden olur. Bu yüzden, çocukların yanında yetişkinler asla yalan söylememelidir.

1. Aile, çocuğa karşı baskıcı, aşırı disiplinli, cezalandırıcı tutumlarda kaçınmalıdır. Çocuklarını sürekli eleştirmek yerine daha çok olumlu yönlerini ön plana çıkarmalı, böylece aile çocuğu korkutan, kaygılandıran durumlar konusunda bilinçli davranarak, çocuğunu yalana sığınma davranışından kurtaracaktır.

2. Aile yalan söyleyen çocuğu bu durumda cezalandırmak yerine, çocuğun neden yalan söylediğini araştırmalı ve sebeplerini çocukla birlikte ortadan kaldırmaya çalışmalıdır. Bazı durumlarda sorun çok ilerlemiş ve ailenin içinden çıkamayacağı bir hal almış, çocuk özgüvenini, yeteneklerinin ve sahip olduğu değerlerin farkındalığını kaybetmiş olabilir. Bu durumda bir uzmandan yardım alınmalıdır.

 Psikolog Suat BAYAZ

AŞAĞIDAKİ YAZILARI DA OKUMAK İSTEYEBİLİRSİNİZ!